Gwarchodfa Natur Genedlaethol Cors Crymlyn, ger Abertawe

Croeso

Cors Crymlyn yw ffen mwyaf iseldir Cymru ac mae’r gwelyau hesg a’r corslwyni yn gartref i amrywiaeth eang o blanhigion, adar a phryfed y gwlypdir.

Y ffordd orau o brofi’r Gwarchodfa Natur Genedlaethol yw drwy gerdded ar hyd y llwybrau sy’n cynnwys llwybrau pren drwy ganol y gors.

Cors Crymlyn yw un o’r safleoedd gwlyptir pwysicaf yn Ewrop ac mae’n rhyfeddol ei bod wedi goroesi o ystyried mor agos ydyw at Abertawe ddiwydiannol.

Dros y blynyddoedd, bu’n gymydog i burfa olew, gorsaf bŵer a thip sbwriel, ynghyd â sawl pwll glo a safleoedd diwydiannol eraill, ac eto, arhosodd y gors yn gyflawn a di-nam i bob pwrpas.

Gerllaw mae Gwarchodfa Natur Genedlaethol Pant y Sais, sydd ychydig yn llai, ond ceir llwybr pren yma sy’n hygyrch i ddefnyddwyr cadair olwyn.

Llwybrau cerdded

Mae arwyddbyst ar y llwybrau cerdded o’r dechrau i’r diwedd.

Chwiliwch am y panel gwybodaeth ar ddechrau’r llwybrau.

Dysgwch beth yw ystyr graddau’r llwybrau cerdded.

Llwybr y Gors

• Gradd: hawdd
• Pellter: 1 milltir/1.4 cilometr
• Amser: ¾ awr
• Gwybodaeth am y llwybr: Mae'r llwybr yn dilyn traciau gwelltog gwastad a rhannau o lwybr pren. Mae sawl giât. Cadwch at y llwybrau pren gan fod tir gwlyb peryglus yno.

Mae’r llwybr hwn yn dilyn y llwybrau pren allan i ganol y gors.

Gwrandewch am gân adar y gorsle ar ddechrau’r haf, a chadwch lygad am yr arddangosfa hyfryd o flodau gwylltion yn ystod y gwanwyn a’r haf.

Llwybr y Gors a’r Balŵn

• Gradd: hawdd
• Pellter: 1¼ milltir/2.21 cilometr
• Amser: 1 awr
• Gwybodaeth am y llwybr: Mae'r llwybr yn dilyn traciau gwelltog gwastad a rhannau o lwybr pren. Mae sawl giât. Cadwch at y llwybrau pren gan fod tir gwlyb peryglus yno.

Mae’r llwybr hwn, sydd ychydig yn hirach, hefyd yn dilyn y llwybr pren, ond mae’n dychwelyd heibio i’r ‘Cae Balŵn’.

Yn ystod yr Ail Ryfel Byd, dyma ble roedd safle balŵn mawr a osodwyd i geisio atal ymosodiadau o’r awyr gan yr Almaenwyr ar burfa olew Llandarcy – mae’r pwyntiau angori concrit crwn yn dal yn amlwg yn y ddaear.

Beth sydd i’w weld ar y Warchodfa Natur Genedlaethol

Mae Cors Crymlyn yn Warchodfa Natur Genedlaethol.

Mae Gwarchodfeydd Natur Cenedlaethol yn lleoedd sydd â rhai o'r enghreifftiau gorau o gynefinoedd bywyd gwyllt a nodweddion daearegol.

Mae’r tirlun a’r bywyd gwyllt yn amrywio yn ôl yr adeg o’r flwyddyn – cadwch olwg am y rhain.

Corsleoedd gwych i gartrefu adar

Bydd niferoedd mawr o deloriaid amrywiol yn cael eu magu yma – telor y cawn a thelor yr helyg yn enwedig, ynghyd â thelor Cetti, telor y gwair, bras y cyrs a rhegen y dŵr.

Ar ddechrau’r haf bydd y warchodfa’n fwy gan sŵn adar yn canu wrth iddynt sefydlu’u tiriogaeth.

Ymysg ymwelwyr prinnach, a welir fel arfer yn ffeniau Dwyrain Anglia, mae boda’r wern, titw barfog ac aderyn y bwn.

Fe allwch chi hefyd weld y boda, cudyll coch, gwalch glas a’r barcud yn hedfan uwchlaw’r warchodfa.

Lle rhyfeddol i drychfilod

Mae’n hawdd iawn gweld gwas y neidr a’r fursen, sydd mor niferus yma wrth iddynt hofran a gwibio dros ddŵr agored y gors.

Mae ieir bach yr haf yn lluosog yma hefyd, fel y glöyn brwmstan.

Mae corryn mwyaf a phrinnaf Prydain, corryn rafft y ffen, yn byw yma. Dim ond mewn ardaloedd o ddŵr agored y bydd yn byw, felly mae’n annhebygol iawn y gwelwch chi un ohonynt pan fyddwch chi’n ymweld.

Planhigion y gwlyptiroedd

Ymysg y cyrs a’r hesg, gwelir blodau sy’n nodweddiadol o dir gwlyb gan gynnwys y gellesgen felen, pumbys y gors a’r llafnlys mawr.

Chwiliwch am y clystyrau mawr o’r rhedyn blodeuog hefyd, sy’n un o nodweddion hynod Crymlyn.

Gwarchodfeydd Natur Cenedlaethol yng Nghymru

Mae dros 70 o Warchodfeydd Natur Cenedlaethol yng Nghymru.

Dysgwch fwy am Warchodfeydd Natur Cenedlaethol.

Ymweld yn ddiogel

Rydyn ni eich eisiau chi i ddychwelyd adref yn ddiogel ar ôl eich ymweliad yma.

Rydych yn gyfrifol am eich diogelwch eich hun yn ogystal â diogelwch unrhyw blant ac anifeiliaid sydd gyda chi yn ystod eich ymweliad.

Sylwer:

• Pan fyddwch allan ar y ff­en cadwch at y llwybr pren os gwelwch yn dda gan fod tir gwlyb peryglus o gwmpas.
• Camlas gyda dŵr dwfn – cadwch at y llwybr tynnu, cadwch oddi wrth ymyl y dŵr a pheidiwch â nofio.
• Gall y llwybr tynnu fod yn fwdlyd mewn tywydd gwlyb – gwisgwch esgidiau sydd â gafael da.

Am gyngor ac awgrymiadau i'ch helpu i gynllunio'ch ymweliad, ewch i dudalen Ymweld â'n lleoedd yn ddiogel.

Amseroedd agor

Darllenwch y wybodaeth ar frig y dudalen we hon i ganfod a oes newidiadau i'r amserau agor.

Mae bariwn y maes parcio’n cael ei gloi dros nos

Dim ond ar gyfer ymweliadau neu ddigwyddiadau a archebir ymlaen llaw y bydd y ganolfan ymwelwyr yn agor.

Newidiadau i gyfleusterau ymwelwyr

Gweler brig y dudalen we hon i gael manylion unrhyw gynlluniau i gau cyfleusterau neu unrhyw newidiadau eraill i gyfleusterau ymwelwyr yma.

Er mwyn eich diogelwch, dilynwch gyfarwyddiadau'r staff ac arwyddion bob amser gan gynnwys y rhai ar gyfer dargyfeirio neu gau llwybrau.

Mae'n bosibl y bydd angen i ni ddargyfeirio neu gau llwybrau wrth i ni wneud gwaith cynnal a chadw neu gynnal gweithrediadau eraill ac mae'n bosibl y bydd angen i ni gau cyfleusterau ymwelwyr eraill dros dro.

Mewn tywydd eithafol, mae'n bosibl y byddwn yn cau cyfleusterau ar fyr rybudd oherwydd y risg o anafiadau i ymwelwyr a staff.

Trefnu digwyddiad ar ein tir

Efallai y bydd angen caniatâd gennym ni i drefnu digwyddiad neu gynnal rhai gweithgareddau ar ein tir.

Gwiriwch a gewch chi ddefnyddio tir rydyn ni’n ei reoli.

Sut i gyrraedd yma

Rydym yn argymell eich bod yn dilyn y cyfarwyddiadau hyn neu’n defnyddio’r map Google isod lle mae pin yn nodi’r lleoliad.

Mae Gwarchodfa Natur Genedlaethol Cors Crymlyn 2 filltir i'r dwyrain o Abertawe.

O Abertawe, cymerwch yr A483 (sef Ffordd Fabian) tuag at Gaerdydd a'r M4.

Ar ôl 1 milltir, trowch i'r chwith i gymryd yr isffordd sydd ag arwydd at Neuadd Chwaraeon Gymunedol Ashlands.

Dilynwch y ffordd hon (Teras Wern) a throwch i'r dde wrth y gyffordd-T ymlaen i Ffordd Gogledd Tir John.

Dilynwch y ffordd gul hon am ¾ milltir ac mae'r maes parcio ar y dde.

Y cyfeirnod grid Arolwg Ordnans ar gyfer y maes parcio yw SS 685 942 (Explorer Map 165.

Y cod post yw SA1 8LN. Sylwer bod y cod post hwn yn cwmpasu ardal eang ac ni fydd yn mynd â chi yn uniongyrchol i’r fynedfa.

Edrychwch ar y lle hwn ar wefan What3Words.

Cludiant cyhoeddus

Y prif orsaf reilffordd agosaf yw Abertawe.

Er mwyn cael manylion ynghylch cludiant cyhoeddus, ewch i wefan Traveline Cymru.

Parcio

Mae’r maes parcio yn rhad ac am ddim.

Mae bariwn y maes parcio’n cael ei gloi dros nos.

Ni chaniateir parcio dros nos.

Manylion cyswllt

Nid oes staff yn y lleoliad hwn.

Cysylltwch â’n tîm cwsmeriaid gydag unrhyw ymholiadau cyffredinol yn ystod oriau swyddfa o ddydd Llun i ddydd Gwener.